Eerste hulp bij Emigreren

EERSTE HULP BIJ EMIGREREN

Steeds meer mensen verruilen ons kikkerlandje voor een enkeltje buitenland. Vorig jaar verhuisden 138.000 Nederlanders naar een plekje over de grens. Maar hoe pak je zo’n emigratie aan? En klopt het romantische beeld wel? Meer dan de helft van de geëmigreerde Nederlanders keert namelijk binnen acht jaar gedesillusioneerd terug.

Een B&B onder de Spaanse zon starten of een Franse boerderij oppakken. Het lijkt de droom van menig Nederlander. Programma’s als Ik vertrek en B&B vol liefde zijn niet voor niets immens populair. De emigratiecijfers liegen er niet om: in 2022 emigreerden 179.310 Nederlanders en het jaar ervoor waren dat er 145.330, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Ook bij de Emigratiebeurs ziet men een stijging van de bezoekersaantallen. „Sinds de pandemie is emigratie in trek”, vertelt organisator Sterre van de Kerkhof. „Mensen zijn op zoek naar rust en ruimte. We zien vooral jonge gezinnen die ergens opnieuw willen beginnen. Maar ook steeds meer pensionado’s, zij kiezen vaak voor ‘semigreren’: overwinteren in Spanje en de andere helft van het jaar verblijven ze in Nederland.”

Ook tv-programma’s spelen volgens Van de Kerkhof een grote rol. „Mensen denken: als die dat wil doen, kan ik dat ook. Maar vaak zeggen wij: ‘Begin geen B&B! Want het is niet zo makkelijk als het lijkt, zo gelden er bijvoorbeeld andere regels in het buitenland.”

Taalbarrière

Nicole Wolbert (39) weet er alles van. Zij begon met haar man en twee kinderen (8 en 10) in 2022 een B&B in Spanje. „Mijn man en ik wilden al heel lang het avontuur opzoeken”, vertelt Nicole. „Uiteindelijk zeiden we 2,5 jaar geleden tegen elkaar: we gaan het doen! Een maand later bekeken we een aantal huizen in Andalusië en daarna is het snel gegaan.”

De reden van hun definitieve vertrek was de zoektocht naar een betere kwaliteit van leven. „We snakten naar mooier weer en een relaxter tempo. Ook merkten we dat het leven in Nederland steeds duurder wordt.”

De keuze voor Spanje heeft het gezin op gevoel gemaakt. „We wonen in het binnenland, op een uurtje rijden van Malaga. Je gaat hier terug in de tijd. Zo betaal je in winkels met contant geld en zijn mobieltjes minder aanwezig bij jongeren. Daarnaast kun je hier met een Nederlands salaris al snel in luxe leven.”

Toch blijkt een nieuw leven opbouwen in het buitenland niet vanzelf te gaan. Nicole: „Spanjaarden hebben een andere mentaliteit. Het is vaak mañana mañana, als je iets snel geregeld wilt hebben en vanwege de taalbarrière is het lastig om de weg te vinden. Naast ons huis hebben we een appartement waar we een paar gasten kunnen ontvangen, maar dat is met alle vergunningen en papierwerk toch lastiger dan we dachten. Ook zijn we er nu achter dat we het fijn vinden om in Nederland te zijn. En dat had ik niet verwacht.”

Teruggaan naar Nederland? „Nog niet, maar in de toekomst misschien. We hebben hier een goed leven en de kinderen gaan hier naar school. Ze vinden het fijn, maar ze willen wel een bezoekje brengen aan Nederland. Mijn zusje en vrienden komen hier vaak langs, maar ik mis ze. Gelukkig zien we elkaar regelmatig.”

Teleurstellingen

Volgens Sterre van de Kerkhof kun je de kans op teleurstellingen verkleinen door het nieuwe land een aantal keer te bezoeken. „Ga ernaartoe buiten de vakantieperiode. Vind je het land nog steeds leuk als het regent en als veel restaurants zijn gesloten? Ook raden wij aan om de taal van tevoren te leren.”

„Een andere belangrijke tip is om afspraken te maken als je met een partner of het hele gezin emigreert. Wat ga je doen als het de een bevalt en de ander niet? Gemiddeld 

hebben mensen één tot vier jaar nodig om daadwerkelijk de stap te zetten en dat is niet voor niets. Verkoop niet meteen je huis, maar verdiep je eerst in de dagelijkse dingen van de nieuwe plek. Hoe is de lokale supermarkt waar je je boodschappen moet doen? Hoe is het plaatselijk openbaar vervoer geregeld? Dit vergeten mensen vaak.”

Het gras blijkt in het buitenland ook niet altijd groener. Elk jaar komen zo’n 25.000 geëmigreerde Nederlanders terug, blijkt uit cijfers van het CBS. Van alle geëmigreerde Nederlanders keert zelfs de helft van hen binnen acht jaar weer terug. Is het dan toch ‘oost, west, thuis best’?

Anja Elverding (55) is inmiddels twee keer geëmigreerd én geremigreerd. „In 2002 ben ik met mijn man, hij is militair, naar Duitsland verhuisd”, blijkt zij terug. „We hadden daar een huisje gevonden. Mijn tip is om meteen te integreren door je in de cultuur te verdiepen. Als je je aanpast en een goede groep vrienden hebt, voel je je meteen een stuk gelukkiger worden. Maar ondanks onze moeite werken en het geluk dat de Duitsers zo georganiseerd zijn wilde ik er niet permanent wonen. Wellicht ook omdat het iets te dichtbij bij Nederland ligt.”

Uiteindelijk pakten Anja en haar man in 2018, acht jaar later, opnieuw hun koffers. Dit keer met zoon Finn (13) naar Amerika. „Hij was pas zeven en helaas niet enthousiast, maar toen ik als grapje vertelde dat je in Amerika met dolfijnen kunt zwemmen, was hij om. Gelukkig had hij al snel een klik met de zoon van een collega van mijn man, want als je kind niet kan aarden, wordt het lastig. Het leven in Amerika was fantastisch. De mensen zijn gastvrij en als salesmanager was het voor mij een feest om er te werken.”

Toch begon het na vier jaar te knagen. „Amerika is een duur land. We hadden het goed, maar als je ineens je baan verliest of ziek wordt, is het een hard land en kun je zomaar op straat belanden. Er is geen vangnet. Nederland voelt dan toch veiliger en vertrouwder. In 2022 zijn we daarom wederom teruggekeerd.”

„Opnieuw remigreren voelde niet als falen, want we hebben bewust voor ons gezin en de familie gekozen. Ik denk dat als je een restaurant of camping in het buitenland begint en het loopt niet, dat dat wel als falen kan voelen. Maar dat Nederland, dat knusserige, zit ook eenmaal in ons DNA. Uiteindelijk voel je je in je eigen land toch het meest vertrouwd. Of we over tien jaar nog steeds in de buurt van Arnhem wonen? Ik sluit niet uit dat we dan zuidelijker zijn neergestreken, in Spanje of Portugal. Want als je eenmaal van een emigratie hebt geproefd, blijft het altijd kriebelen.”

Gouden regels

1. Bekijk de droomplek ook als er geen toeristen zijn en het herfst of winter is.
2. Kijk naar het alledaagse leven: waar kun je boodschappen doen, waar zit de huisarts, de school, de bouwmarkt, de sportclub, et cetera.
3. Leer van ervaringsverhalen van Nederlanders die daar ook kwamen wonen; zij weten waarschijnlijk alles over bureaucratie en de lokale regels.
4. Bedenk wat je gaat doen als een van de gezinsleden toch naar huis wil.
5. Leer de taal, dat maakt het veel makkelijker om te integreren.